Soạn bài: Tổng kết phần văn bản nhật dụng (chi tiết nhất)

Trong bài học này, các em sẽ được ôn tập, tổng kết phần văn bản nhật dụng đã học trong chương trình Trung học cơ sở. Thông qua việc tìm hiểu các văn bản, bài học sẽ giúp các em nắm vững khái niệm, nội dung, hình thức của văn bản nhật dụng, từ đó rút ra những phương pháp học văn bản nhật dụng hiệu quả nhất.

     I.  Khái niệm:

Văn bản nhật dụng không phải là một thể loại cũng không phải là kiểu văn bản. Văn bản nhật dụng là để đề cập tới đề tài của văn bản, chức năng và tính cập nhật của nội dung văn bản.

– Chức năng: đề cập, bàn luận, thuyết minh, miêu tả, đánh giá,…

– Đề tài: những vấn đề, những hiện tượng,… thường nhật, gần gũi, bức thiết đối với cuộc sống trước mắt của con người và cộng đồng. (Những vấn đề thường xuyên được báo đài, các phương tiện truyền thông nhắc đến, ví dụ như tình hình đại dịch Covid, các vấn đề tệ nạn xã hội,…)

– Tính cập nhật: Nhanh chóng, kịp thời nắm bắt những vấn đề của xã hội.

   II. Tổng kết nội dung các văn bản nhật dụng:

  III. Hình thức văn bản nhật dụng:

Văn bản nhật dụng được thể hiện, trình bày dưới các hình thức văn bản đa dạng và các phương thức biểu đạt khác nhau.

– Hình thức văn bản: Thư, bút ký, hồi ký, thông báo, công bố, xã luận, tác phẩm văn chương có ít nhiều hư cấu,…

– Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh,… Một số văn bản có sự kết hợp giữa các phương thức biểu đạt (tự sự kết hợp biểu cảm, thuyết minh kết hợp miêu tả, thuyết minh kết hợp nghị luận,…)

  IV. Phương pháp học văn bản nhật dụng:

1. Đọc chú thích, đặc biệt là chú thích về các sự kiện (lịch sử, xã hội, chính trị, khoa học,…) có liên quan đến vấn đề được đặt ra trong văn bản.
2. Liên hệ các vấn đề trong văn bản với cuộc sống bản thân và đời sống xã hội.
3. Có quan điểm, kiến giải riêng, có thể đề xuất những giải pháp để giải quyết một số vấn đề.
4. Sử dụng các kiến thức của những môn học khác để hiểu sâu hơn và làm rõ được vấn đề nhắc đến trong văn bản nhật dụng và sử dụng kiến thức đã học của văn bản nhật dụng để tìm hiểu các môn học khác.
5. Căn cứ vào những đặc điểm về hình thức và phương thức biểu đạt của văn bản để phân tích và hiểu nội dung.