Top những kỹ năng sống cần thiết cho trẻ mà cha mẹ cần phải biết

“Trẻ em như búp trên cành, biết ăn biết ngủ, biết học hành là ngoan”, nhưng điều đó chỉ còn đúng một phần trong sự phát triển của xã hội hiện nay. Ngoài những kiến thức về văn hóa, khoa học, xã hội, thì mỗi đứa trẻ phải trang bị cho mình những kỹ năng sống cần thiết. Cha mẹ, thầy cô hãy cùng điểm danh những kỹ năng sống cho trẻ ngay sau đây.

Kỹ năng sống cho trẻ là gì?

1. Kỹ năng sống là gì?

Hiểu theo cách đơn giản nhất thì kỹ năng sống là việc vận dụng tổng hợp những kiến thức về văn hóa, xã hội,… trên nền tảng giao tiếp để giúp con người đưa ra được những quyết định, giải quyết được những vấn đề đặt ra trong xã hội. Nhằm giúp cho họ có được niềm vui, sự thỏa mãn trong công việc và cuộc sống.

2.Tại sao phải rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ?

Rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ không phải đơn thuần là việc cho trẻ ăn, cho trẻ mặc,…, đó là tập hợp những yếu tố giúp trẻ trở nên cứng cáp và ươm mầm tương lai sau này. Việc bổ sung kỹ năng sống cho trẻ bắt nguồn từ những nguyên nhân sau:

• Rèn luyện kỹ năng sống giúp trẻ nhanh chóng hòa nhập, đóng góp sức mình vào hoạt động chung của lớp của trường, của cả xã hội. Từ đó khẳng định được vị trí của bản thân trong tập thể.
• Đây là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến nhân cách của trẻ sau này. Khi gặp bất kỳ một khó khăn nào, nhờ những kỹ năng sống đã được tích lũy, giúp trẻ trở nên tự tin và dễ dàng vượt qua thử thách.
• Đó cũng là tiền đề giúp trẻ tìm được cảm hứng thực hiện ước mơ của mình, xây dựng một cuộc sống lành mạnh và tích cực.
• Giúp trẻ vận dụng được những kiến thức đã học, làm tăng tính thực hành. Từ đó tạo cơ hội cho sự phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ và tinh thần, đạo đức và lối sống của trẻ.
• …

3. Những kỹ năng sống cần thiết cho trẻ

Tùy vào mỗi lứa tuổi, cha mẹ và nhà trường cần rèn luyện cho trẻ những kỹ năng sống phù hợp. Đối với các bạn trẻ THCS (12-16 tuổi), đây là lứa tuổi dậy thì nhanh và có nhiều biến đổi để dần hình thành nên người trường thành. Do đó, cha mẹ ngoài việc chăm lo về văn hóa, thuê gia sư hay đưa con vào những trung tâm ngoại ngữ,…, thì nên giúp trẻ làm những điều sau đây:

• Hướng dẫn con kỹ năng bảo vệ bản thân:
  • Cùng với sự phát triển của đất nước, những tệ nạn xã hội ngày càng ranh mãnh và biến hóa khôn lường. Cha mẹ hoặc nhà trường không thể nào đi theo sau bảo vệ con em mình 24/24.
  • Do vậy cha mẹ cần dạy trẻ cách tự vệ, giáo dục trẻ những cách phòng tránh, nhờ người khác giúp đỡ, thái độ bình tĩnh trước sự việc, giải quyết vấn đề nguy hại đặt ra….
  • Lưu ý cần thiết: Nhắc trẻ ghi lại hoặc nhớ số điện thoại người lớn, địa chỉ nhà, tên của người nhà trong gia đình; cha mẹ ghi thông tin lên balo, áo, mũ của con,…, nhắc nhở con trong trường hợp bị lạc hoặc có vấn đề xảy ra.
• Hãy bắt đầu dạy con kỹ năng giao tiếp từ cơ bản đến nâng cao:
  • Đây là kỹ năng nền tảng và quan trọng trong quá trình phát triển của con

• • Bổ sung cho con vốn từ và cách sử dụng vốn từ đó
  • Kết hợp với những ngôn ngữ hình thể để bày tỏ ý kiến của cá nhân
  • Thường xuyên trau dồi và rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho trẻ

• Hãy dạy con kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả
  • “Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng nhau”, cha mẹ cần cho trẻ biết lợi ích của việc làm việc nhóm và cách thể hiện sự đoàn kết với bạn bè
  • Việc phân công, trao đổi và đôi khi là tranh cãi nhau sẽ kích thích được tư duy và tinh thần của trẻ, biết cách nhún nhường, cùng bạn học, cùng bạn chơi,…
  • Tinh thần trách nhiệm và cộng tác tốt giữa các học sinh khi làm việc nhóm,…

• Dạy trẻ cách chăm sóc sức khoẻ tinh thần và quản lý cảm xúc 
  • Trong bất kỳ trường hợp nào, hãy dạy trẻ chuẩn bị sẵn tâm lý đón nhận, không nên tức giận quá sẽ làm mọi chuyện trở nên khó khăn hơn. Vui, buồn rõ ràng, biết được nguyên nhân buồn, chia sẻ những niềm vui,…
  • Thế giới xung quanh trẻ sẽ thật nhiều màu sắc nên như con tìm được niềm vui trong đó. Hãy quan tâm đến sở thích của con, những điều con trẻ hứng thú, từ đó khai thác và định hướng những điều mới mẻ,…
  • Không nên nóng giận, mất bình tĩnh, trách mắng con khi con mắc lỗi
  • Nhẹ nhàng nhắc nhở con khi con làm sai, khen ngợi những điều con làm tốt, cổ vũ những mục tiêu của con, động viên khích lệ và định hướng khi con đang mất phương hướng,…
  • Khuyến khích trẻ nói ra những cảm xúc, suy nghĩ của bản thân, tuyệt đối không nên cho trẻ nói dối quá nhiều. Ý thức được việc nói dối là xấu
• Giáo dục giới tính cho trẻ
  • Ở độ tuổi tò mò về bản thân và những người xung quanh, cha mẹ cần phân biệt giới tính cho con, những đặc điểm thường có của mỗi giới tính, những biểu hiện trong tương lai,…
  • Việc giáo dục giới tính tương đối nhạy cảm, do đó cha mẹ cần phải thể hiện một cách tinh tế và cẩn thận.
  • Dạy con cách ăn mặc, cư xử theo đúng giới tính của mình, giữ khoảng cách với các bạn khác giới, không chạm vào chỗ nhạy cảm của khác,…

• Dạy trẻ cách tự lập, giá trị của lao động và đồng tiền
  • Con mình tự lập không những làm cho cuộc sống của các bố các mẹ trở nên dễ dàng hơn mà nó còn là bước đà cho sự trưởng thành của con. Hướng dẫn con tự chăm sóc bản thân, tự ra quyết định, tự sắp xếp thời gian biểu,…, từ từ từng bước một đến khi trẻ có thể tự giác hoàn thiện được những việc đó.
  • Dạy con phải biết quý trọng những thứ các con được hưởng, ví dụ như điều kiện học tập, điều kiện sinh hoạt,…, đó là mồ hôi công sức của những người lao động. Và tiền kiếm ra cũng từ sự lao động mà có. Đừng quá yêu chiều con cái, giáo dục kỹ năng này sẽ giúp trẻ chủ động làm việc và biết suy nghĩ hơn.

Tập cho con cách tự lập

4. Kết luận

Đối với trẻ, cha mẹ và thầy cô cần phải khéo léo truyền đạt những kỹ năng sống cơ bản cho trẻ. Song song với việc bổ sung kiến thức văn hóa trên lớp, gia đình và nhà trường cần có nhiều hơn nữa những hoạt động nhằm rèn luyện kỹ năng sống của trẻ. Giúp trẻ có sự phát triển toàn diện nhất, trở thành người vui vẻ, tự tin, năng động, có định hướng… Mỗi cá nhân là một tế bào của xã hội và đặc biệt trẻ em là những mầm sống tương lai của đất nước. Đầu tư cho trẻ em chính là sự đầu tư cho mục tiêu phát triển chung của đất nước.